Przygotowanie do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych

Kilka wskazówek na początek roku szkolnego

W artykule:

• uzyskasz informacje niezbędne dla każdego terapeuty pedagogicznego, zwłaszcza zaczynającego zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole,
• znajdziesz przydatne wskazówki, co warto zrobić przed rozpoczęciem, na początku oraz podczas trwania roku szkolnego,
• przeczytasz o tym, jak mogą wyglądać pierwsze zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w nowym roku szkolnym.

Początek roku szkolnego na nowym stanowisku pracy jest zazwyczaj stresujący i wiąże się z niepewnością. Nie wiemy, czego się spodziewać i mimo, że skończyliśmy studia, kursy i szkolenia z danej dziedziny czujemy się niepewnie. Każdy z nas był kiedyś w podobnej sytuacji. Nie każdy jednak otrzymał wystarczającą pomoc i wsparcie, dlatego też samodzielnie uczyliśmy się na błędach i nabieraliśmy doświadczenia. Teraz, dzięki internetowym zasobom możemy znaleźć wiele wskazówek, które przydadzą się zwłaszcza początkującemu nauczycielowi. Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, o których więcej możecie przeczytać tutaj >, to często duże wyzwanie dla osoby zaczynającej swoją przygodę w szkole. Jak dobrze zaplanować swoje działania na początku roku szkolnego? Oto kilka wskazówek, które powinny ułatwić Wam to zadanie.

Przed rozpoczęciem roku szkolnego:

1. Sporządzenie listy uczniów objętych zajęciami korekcyjno-kompensacyjnymi – listę uczniów, którzy muszą zostać objęci zajęciami korekcyjno-kompensacyjnymi, gdyż tak wynika z posiadanej przez nich opinii/orzeczenia z poradni psychologiczno-pedagogicznej powinniśmy otrzymać od pedagoga szkolnego, jeśli zajmuje się on organizacją pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole lub też tworzymy ją samodzielnie przeglądając dokumenty uczniów, w których widnieje odpowiedni zapis (konieczność udziału w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych).
2. Zapoznanie się z opiniami/orzeczeniami uczniów – nie będziemy w stanie zapamiętać informacji dotyczących każdego ucznia, dlatego dobrze jest zrobić sobie krótkie notatki z informacją nt. zdiagnozowanych u dziecka trudności oraz zaleceń do pracy. To pomoże nam zaplanować działania, przygotować program zajęć korekcyjno-kompensacyjnych oraz odpowiednie pomoce i materiały terapeutyczne.
3. Rozmowa z nauczycielami poszczególnych przedmiotów oraz wychowawcami klas nt. uczniów – największym źródłem wiedzy o uczniach są wychowawcy klas oraz nauczyciele poszczególnych przedmiotów, którzy realnie doświadczają trudności ucznia podczas swoich lekcji. To właśnie oni będą mogli przedstawić nam ze swojej perspektywy, co wymaga pracy z danym dzieckiem, ponieważ sprawia mu największe problemy. Dodatkowo, jeśli w szkole jest osoba, która przez ostatni rok prowadziła zajęcia korekcyjno-kompensacyjne będzie ona dla nas największym źródłem wiedzy, nie tylko o uczniach uczęszczających na zajęcia, ale także nt. organizacji zajęć w szkole. Korzystajmy z tej wiedzy i nie bójmy się pytać. Wsparcie, które możemy otrzymać na starcie jest nieocenione.
4. Przygotowanie zgód dla rodziców – pisemna zgoda rodzica/opiekuna na udział syna/córki w zajęciach jest konieczna. Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne są zajęciami nieobowiązkowymi i dodatkowymi, w związku z tym rodzic nie musi wyrazić zgody na uczestnictwo swojego dziecka w tego typu zajęciach. Są rodzice, którzy uważają, że każda forma pomocy i wparcia jest dziecku bardzo potrzebna i zawsze chętnie wyrażają zgodę na zajęcia dodatkowe. Na drugim biegunie są rodzice, którzy nie widzą sensu tego typu zajęć lub nie chcą obciążać dziecka dodatkową lekcją twierdząc, że i tak ma za dużo obowiązków. Tacy rodzice nie zgadzają się na udział dziecka w zajęciach. Istnieje także grupa rodziców, którzy nie za bardzo interesują się tym, co dziecko robi na zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych, ale podpisują zgodę. Bardzo ważne jest to, aby zarówno zgody, jak i niezgody znalazły się w naszej dokumentacji.
5. Zaplanowanie pierwszych kilku zajęć z uczniami – warto przemyśleć, jak chcemy, aby nasze zajęcia wyglądały oraz z jakich materiałów będziemy korzystać (w tym celu dobrze jest poszperać w internecie, gdyż znajdziemy mnóstwo stron z ciekawymi materiałami do pobrania, które idealnie sprawdzą się na zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych). Koniecznie trzeba także zorientować się jak wygląda baza dostępnych materiałów i pomocy dydaktycznych w szkole – jeśli szkoła dysponuje salą do terapii pedagogicznej/zajęć dodatkowych z pewnością znajdą się tam gry edukacyjne, książki lub inne materiały pomocnicze. Bardzo ważne przy planowaniu zajęć korekcyjno-kompensaycjnych jest uwzględnienie faktu, że uczniowie uwielbiają gry i zabawy i to właśnie dzięki nim tak lubią zajęcia dodatkowe.

Na początku roku szkolnego:

1. Rozdanie zgód na zajęcia do podpisu przez rodziców – dobrze zrobić to jak najszybciej, aby realnie wiedzieć, ile osób będziemy mieć na zajęciach. W formie papierowej zgodę możemy przekazać bezpośrednio rodzicom podczas zebrania lub też przez wychowawców klas. W formie elektronicznej zgodę możemy przesłać za pomocą dziennika elektronicznego, jednak jest to o tyle ryzykowne, że rodzice bardzo różnie korzystają z dziennika elektronicznego i może się okazać, że informacja zwrotna wróci do nas w połowie roku szkolnego.
2. Podział uczniów na grupy – kiedy mamy zgody, czyli wiemy ilu uczniów i z jakich klas będzie uczęszczało na zajęcia możemy przystąpić do tworzenia grup. Jak wynika z Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach maksymalna ilość uczniów uczęszczających na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne może wynosić 5 osób.
3. Ułożenie grafiku zajęć – osobiście uważam, że jest to jedno z najtrudniejszych zadań, jakie trzeba wykonać przed rozpoczęciem pracy z uczniami. Dlaczego? Ponieważ uczniowie, oprócz zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, często mają wiele innych dodatkowych lekcji, które zwykle kolidują z naszym grafikiem. Dodatkowo, starsi uczniowie (zwłaszcza klas 6-8) mają bardzo dużo lekcji, a zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, jako zajęcia dodatkowe muszą odbywać się poza lekcjami obowiązkowymi. W związku z tym pogodzenie naszych zajęć, z zajęciami innych specjalistów oraz planem lekcji każdej klasy jest nie lada wyzwaniem. Myślę, że osoby, które układają corocznie grafik zajęć korekcyjno-kompensacyjnych doskonale wiedzą o czym mówię
4. Przygotowanie rocznego programu zajęć korekcyjno-kompensacyjnych – zawieramy w nim najważniejsze cele, które chcemy zrealizować z daną grupą, metody i środki dydaktyczne. Opisujemy, jakie funkcje będziemy doskonalić, nad czym pracować. Bardzo ważne jest, aby w programie znalazło się miejsce na pracę nad motywacją, radzeniem sobie ze stresem i trudnymi emocjami, wzmacnianie pewności siebie i wiary we własne możliwości, bo to także obszary, nad którymi pracujemy podczas zajęć korekcyjno-kompensacyjnych.
5. Diagnozy uczniów – w każdej szkole wygląda to trochę inaczej (jeśli zaczynamy pracę w danej placówce trzeba zorientować się czy szkoła dysponuje odpowiednimi narzędziami do diagnozy; możemy zaproponować samodzielne przeprowadzenie diagnoz z ogólnodostępnych kwestionariuszy). Dla samych siebie warto przeprowadzić orientacyjne diagnozy, gdyż to pozwoli nam faktycznie ocenić grupę uczniów, z którymi będziemy pracować, a potem zweryfikować postępy lub ich brak. Ważne jest także, aby osoba prowadząca zajęcia korekcyjno-kompensacyjne pozostawała w kontakcie z nauczycielami oraz wychowawcami poszczególnych klas i na bieżąco prowadziła rozmowy na temat trudności pojawiających się u uczniów w danej klasie oraz ewentualnym kierowaniu ich na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne lub na badania do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Pamiętajmy, że na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne mają pierwszeństwo uczniowie posiadający odpowiedni zapis w opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej, jednak uczeń może zostać zakwalifikowany na zajęcia także na wniosek nauczyciela, wychowawcy, pedagoga, psychologa, innego specjalisty oraz rodzica.

PIERWSZE ZAJĘCIA

Pierwsze zajęcia, tak jak każde pierwsze wrażenie jest bardzo ważne i w pewien sposób rzutuje na cały rok szkolny. Uczniowie, którzy do tej pory nie korzystali z tej formy zajęć nie wiedzą, czego mogą się spodziewać, a kiedy dodatkowo nie znają osoby prowadzącej może być to dla nich spory stres. W związku z tym, trzeba zadbać, aby uczniowie mogli poczuć się na zajęciach swobodnie i bezpiecznie. Atmosfera pełna wzajemnej życzliwości, szacunku i „luzu” będzie wywoływała pozytywne odczucia i chęć uczestnictwa w dodatkowej lekcji w przyszłości.

Na pierwszych zajęciach:

• warto krótko opowiedzieć o tym, co będziecie robić podczas wspólnej pracy (podkreślmy, że będziemy się tutaj uczyć i doskonalić to, co sprawia trudność),
• przedstawić regulamin (to bardzo ważne, gdyż uczniowie mają tendencję do nadużywania „luzu” na zajęciach)
• zaznaczyć, że będzie dużo gier i dobrej zabawy.

Tak więc, pierwsze zajęcia powinny wypełniać lubiane przez dzieci gry, np. Dixit, Dobble, Memory, Cortex, Ubongo oraz zabawy integracyjne dające możliwość poznania się grupy. Stwórzmy możliwość rozmowy, uruchomienia wspomnień z wakacji (z pewnością wszyscy będą mieli coś ciekawego do powiedzenia), natomiast zrezygnujmy z kserówek i typowej pracy nad konkretnymi zagadnieniami. Na to przyjdzie czas później, a dobry start zagwarantuje nam więcej chęci i motywacji do pracy podczas kolejnych spotkań.

Podczas trwania roku szkolnego:

1. Prowadzenie dziennika zajęć specjalistycznych – jest to dokument obowiązkowy dla każdego, kto prowadzi zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole. W dzienniku powinien znaleźć się m.in. program zajęć, grafik, alfabetyczny spis uczniów, obecności uczniów na poszczególnych zajęciach, a także dzienne zapisy realizacji zajęć z poszczególnymi grupami/uczniami.
2. Notatki z zajęć (dotyczące uczniów, przebiegu zajęć, wykorzystanych pomocy) – to, coś nieobowiązkowego, czego nie musicie robić. Ja staram się robić krótkie notatki, ponieważ ułatwia mi to planowanie kolejnych zajęć, ale od razu zaznaczę, że jest to pracochłonne 🙂
3. Kontakt z pedagogiem szkolnym i monitorowanie pojawiających się nowych opinii/orzeczeń z poradni psychologiczno-pedagogicznych, aby nie przeoczyć ucznia, który powinien zostać objęty zajęciami korekcyjno-kompensacyjnymi.
4. Gromadzenie materiałów dydaktycznych, pomocy, zapisywanie linków do ciekawych stron internetowych, gdzie znajdziemy mnóstwo wiedzy i pomysłów przydatnych w prowadzeniu zajęć.
5. Dbanie o dobrze wyposażony gabinet – jeśli mamy komfort pracy w gabinecie/sali przeznaczonej do terapii pedagogicznej rozmawiajmy z dyrekcją o systematycznym doposażaniu sali w potrzebne materiały, np. gry, książki, zabawki terapeutyczne. Wiem, że nie każda szkoła ma odpowiednie zasoby finansowe, ale zawsze warto próbować 🙂

Mam nadzieję, że artykuł okaże się pomocny zwłaszcza dla osób, które zaczynają swoją przygodę z zajęciami korekcyjno-kompensacyjnymi. Pamiętajcie, że w każdej szkole organizacja pracy wygląda inaczej – ja w artykule dziele się przede wszystkim swoim doświadczeniem.

Osoby, które już praktykują zajęcia korekcyjno-kompensacyjne zachęcam do podzielenia się jak u Was przebiega organizacja pracy.