Podejmowanie decyzji zawodowej i szkolnictwo ponadpodstawowe w Polsce

Lekcja doradztwa zawodowego dla ósmoklasistów + prezentacja do pobrania

Z artykułu dowiecie się:

jak przebiega proces podejmowania decyzji,
jak wygląda szkolnictwo ponadpodstawowe w Polsce po 2017 roku,
jakie są charakterystyczne cechy trzech typów szkół ponadpodstawowych,
co warto wziąć pod uwagę wybierając szkołę ponadpodstawową.

Decyzje podejmujemy wszyscy każdego dnia. Jedne dotyczą spraw błahych, codziennych (Co zjem na śniadanie? Jak spędzę popołudnie?), inne są trudne, wymagają przemyślenia, wzięcia pod uwagę wielu opcji i wyboru tej najlepszej. Nigdy nie mamy gwarancji, że decyzja, którą podejmiemy jest tą najwłaściwszą, ale kiedy dotyczy sprawy dla nas ważnej warto dobrze ją przemyśleć. Decyzją taką z pewnością jest wybór szkoły ponadpodstawowej, którego muszą dokonać wszyscy ósmoklasiści. Prowadząc zajęcia z doradztwa zawodowego szybko zorientowałam się, że dla wielu jest to decyzja bardzo trudna dostarczająca sporo stresu. Oczywiście zawsze istnieje grupa uczniów, którzy są pewni tego, co chcą w życiu robić i już wiedzą, jak powinna wyglądać ich dalsza edukacja, ale dla większości ósma klasa to czas poszukiwań i nieustannych wątpliwości. Tak czy inaczej zarówno jedna, jak i druga grupa powinna dobrze znać możliwości, w których może wybierać. W związku z tym warto na lekcji doradztwa zawodowego (czy też lekcji wychowawczej) poruszyć temat podejmowania decyzji oraz przedstawić uczniom jak obecnie wygląda szkolnictwo ponadpodstawowe w Polsce i jakie są możliwości dalszego kształcenia. Istotne jest, aby uczniowie mieli wiedzę dotyczącą poszczególnych szkół, znali różnice między nimi oraz zorientowali się w profilu absolwenta. W związku z tym prezentuję Wam materiał, który stworzyłam na potrzeby swoich zajęć i który u mnie sprawdził się doskonale. Prezentacja, o której mowa podzielona jest na dwie części, z których pierwsza omawia proces podejmowania decyzji, a druga przedstawia szkolnictwo ponadpodstawowe w Polsce ukazując możliwości, jakie dają poszczególne szkoły. Dodatkowo w materiale uwzględnione są aspekty na jakie warto zwrócić uwagę przy wyborze szkoły oraz wskazane są miejsca, w których można szukać informacji o szkołach ponadpodstawowych.

Prezentacja do pobrania:

Podejmowanie decyzji i szkolnictwo ponadpodstawowePobierz >

Przyjrzyjmy się zatem jak wygląda współczesny rynek edukacyjny dla absolwentów podstawówki biorąc pod uwagę zmiany, które zaszły w 2017 roku.

Struktura szkolnictwa do 2017 r.

‌6-letnia szkoła podstawowa
3-letnie gimnazjum
‌3-letnie liceum ogólnokształcące
‌4-letnie technikum
3-letnia zasadnicza szkoła zawodowa
szkoła policealna

Nowa struktura szkolnictwa

8-letnia szkoła podstawowa
‌4-letnie liceum ogólnokształcące
‌5-letnie technikum
3-letnia szkoła branżowa I stopnia
2-letnia szkoła branżowa II stopnia
3-letnia szkoła specjalna przysposabiająca do pracy
maksymalnie 2,5-letnia szkoła policealna

Absolwent szkoły podstawowej ma do wyboru trzy typy szkół ponadpodstawowych:

liceum ogólnokształcące
technikum
branżowa szkoła I (i ewentualnie później II) stopnia

Technikum i szkoła branżowa to szkoły zawodowe, w których uczniowie zdobywają wybrane przez siebie zawody. Liceum ogólnokształcące nie daje możliwości zdobycia zawodu – konkretny zawód jest możliwy do zdobycia na studiach wyższych lub w szkole policealnej.

W dalszej części artykułu scharakteryzujemy krótko każdą ze szkół.

LICEUM

daje możliwość uzyskania świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego
nauka trwa 4 lata
absolwenci liceów ogólnokształcących po ukończeniu ostatniej klasy uzyskują wykształcenie średnie, co daje im możliwość ubiegania się o przyjęcie do szkół policealnych
po zdaniu egzaminu maturalnego istnieje możliwość ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe

Po ukończeniu liceum najlepiej kontynuować swoją edukację na studiach wyższych.

Szukanie pracy bezpośrednio po liceum może (ale nie musi) przysporzyć trudności, ponieważ liceum nie daje kwalifikacji zawodowych.

Osoby, które nie chcą kontynuować nauki na studiach wyższych mogą zdecydować się na zdobycie zawodu nauczanego w szkole policealnej lub podjąć kształcenie na kwalifikacyjnych kursach zawodowych.

TECHNIKUM

jest połączeniem zalet kształcenia branżowego i ogólnego
daje możliwość uzyskania świadectwa dojrzałości i dyplomu potwierdzającego kwalifikacje
nauka trwa 5 lat
w programie są zarówno przedmioty ogólne, jak i zawodowe
absolwenci mogą kontynuować edukację na studiach wyższych albo od razu po szkole wejść na rynek pracy

Absolwenci techników często wybierają studia na kierunkach technicznych (np. na uczelniach politechnicznych). Absolwent technikum, który wybiera studia wyższe związane tematycznie ze swoim zawodem ma bardzo dobre przygotowanie do określonego kierunku na studiach wyższych.

Dla pracodawców absolwenci techników to pożądani kandydaci do pracy, zwłaszcza ci, którzy dobrze radzili sobie na praktykach zawodowych i mieli dobre wyniki w nauce.

Absolwent technikum może łączyć pracę zawodową ze studiami, co dla wielu uczniów jest ważnym argumentem na rzecz wyboru tego typu szkoły.

Kończąc technikum osoby, które nie zdecydują się na studia wyższe mogą skorzystać
z oferty kwalifikacyjnych kursów zawodowych.

Jeśli po ukończeniu technikum chce się zmienić zawód, również jest to możliwe. Można zapisać się do szkoły policealnej, żeby uczyć się nowego zawodu lub też rozpocząć studia na kierunku zgodnym z zawodem lub innym, niż zawód wyuczony w technikum.

SZKOŁA BRANŻOWA I STOPNIA

nauka trwa 3 lata
w programie szkoły są zarówno przedmioty zawodowe, jak i ogólne
większość zajęć ma charakter praktyczny – mniej teorii, więcej praktyki
po 3 latach nauki i zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w danym zawodzie istnieje możliwość uzyskania dyplomu umożliwiającego podjęcie pracy

To bardzo dobra szkoła dla tych osób, które chciałyby szybko się usamodzielnić oraz dla osób zainteresowanych szybkim zdobyciem konkretnego zawodu i szybkim podjęciem pracy.

Po ukończeniu branżowej szkoły I stopnia można kontynuować naukę w:

liceum ogólnokształcącym dla dorosłych, albo zapisać się na kwalifikacyjny kurs zawodowy, żeby zdobyć dodatkowe kwalifikacje
branżowej szkole II stopnia przez 2 lata, co umożliwi zdobycie dalszych kwalifikacji i przystąpienie do egzaminu maturalnego

WAŻNE!

Absolwenci liceum ogólnokształcącego, technikum i branżowej szkoły II stopnia otrzymują jedno takie samo świadectwo dojrzałości. Oznacza to, że uczniowie kończący branżową szkołę II stopnia będą mogli ubiegać się o miejsce na dowolnym kierunku studiów.

Egzamin maturalny w branżowej szkole II stopnia będzie przeprowadzany (tak samo jak w przypadku absolwentów liceów ogólnokształcących i techników) z trzech przedmiotów obowiązkowych:

języka polskiego
matematyki
języka obcego

Koncepcja branżowej szkoły oparta jest na przekonaniu, że wiedza i umiejętności zawodowe w równym stopniu jak kształcenie ogólne powinny dać możliwość uzyskania wykształcenia na poziomie średnim, a w dalszej kolejności również wyższym.

Co warto brać pod uwagę przy wyborze szkoły?

Są rzeczy na które początkowo uczniowie nie zwracają uwagi, natomiast w konsekwencji mogą okazać się niezwykle ważne. Wybór szkoły, w której młodzi ludzie spędzą kolejne lata swojej młodości powinien uwzględniać kilka istotnych aspektów. Wybierając szkołę ponadpodstawową warto uzyskać odpowiedzi na następujące pytania:

Czy szkoła ma dobrą bazę edukacyjną (dobrze wyposażone sale biologiczne, chemiczne, fizyczne, informatyczne)?
Czy szkoła ma szafki uczniowskie, dziennik elektroniczny, itp.?
Jaki jest czas dojazdu? (nie powinien przekraczać godziny w jedną stronę)
Czy szkoła oferuje ciekawe zajęcia dodatkowe dające możliwość rozwijania zainteresowań (np. koło dziennikarskie, szachowe, sportowe, itp.)
Czy istnieje możliwość wymiany międzynarodowej?

Mam nadzieję, że artykuł, jak i prezentacja okażą się przydatne 🙂 Dajcie znać, jak u Was wyglądają lekcje doradztwa zawodowego oraz jak oceniacie świadomość uczniów na temat ich przyszłości edukacyjnej 🙂

Źródła i przydatne linki: