Jakie dokumenty powinien przygotować pedagog szkolny oraz jakie podjąć działania?
Z artykułu dowiesz się:
- co musi przygotować pedagog szkolny na początku roku szkolnego,
- jakie dokumenty obowiązują pedagoga szkolnego,
- jakie działania należy podjąć oraz jak dobrze je zaplanować.
Praca pedagoga szkolnego to w dużej mierze praca z dokumentacją. Mam wrażenie, że z każdym rokiem jest jej coraz więcej. Prawidłowe prowadzenie dokumentacji jest niezwykle ważne w pracy pedagoga szkolnego, co dla osoby rozpoczynającej swoją karierę na tym stanowisku może być nie lada wyzwaniem. O czym trzeba pamiętać oraz jak wykorzystać ostatnie dni pracy bez uczniów, aby dobrze przygotować się na zbliżający się rok szkolny? Zapraszam na przegląd najważniejszych zadań, a co za tym idzie niezbędnych dokumentów pedagoga szkolnego.
Ważne! Poniższe treści wynikają głównie z mojego doświadczenia, ale zdaję sobie sprawę, że w każdej szkole niektóre działania pedagoga szkolnego mogą wyglądać trochę inaczej.
– ROCZNY PLAN PRACY PEDAGOGA SZKOLNEGO – musi mieć każdy pedagog szkolny. Sporządza się go na początku roku i przedkłada dyrekcji szkoły do zatwierdzenia. Plan może być podzielany na dwa okresy nauki i wklejony/przepisany do dziennika pedagoga szkolnego. Dobrze sporządzony plan pracy powinien zawierać trzy niezbędne punkty: zadania, formy realizacji oraz termin. Zadania pedagoga szkolnego wynikają z obowiązujących przepisów – Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2020 r. poz. 1280 – artykuł, który szczegółowo opisuje zadania pedagoga szkolnego znajdziecie tutaj >. Formy realizacji zadań to inaczej sposoby, jak zadania będą przez nas realizowane, natomiast termin to czasowe określenie, kiedy nasze zadania będą wykonywane. Najwygodniej sporządzić plan pracy w formie tabelarycznej, natomiast nie jest to obowiązkowe.
– DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE – jednym z zadań pedagoga szkolnego jest zajmowanie się profilaktyką w szkole. Przed rozpoczęciem roku szkolnego dobrze jest przemyśleć sprawę działań profilaktycznych w placówce. Jeśli jest to szkoła, w której już pracujemy, a więc znamy uczniów, rodziców, kadrę pedagogiczną łatwiej będzie nam określić potrzeby i tym samym dopasować działania profilaktyczne do oczekiwań. Jeśli dopiero rozpoczynamy pracę w danej szkole należy porozmawiać z dyrekcją na temat potrzeb w zakresie profilaktyki. Warto zaproponować coś od siebie – profilaktyka dotycząca cyberbezpieczeństwa, radzenia sobie z emocjami czy profilaktyka uzależnień to tematy, które są aktualne i w każdej szkole potrzebne. Planując działania profilaktyczne warto zapoznać się z programem wychowawczo-profilaktycznym szkoły, a także porozmawiać z wychowawcami na temat obserwowanych potrzeb w zakresie profilaktyki w danej klasie. Zawsze dobrym pomysłem jest przygotowanie i przeprowadzenie ankiet wśród starszych uczniów oraz rodziców na temat oczekiwań w zakresie profilaktyki.
PAKIETY PROFILAKTYCZNE – działania z zakresu profilaktyki mogą wspomóc opracowane przeze mnie materiały, w postaci pakietów profilaktycznych. Wszystkie pakiety profilaktyczne znajdziecie tutaj >
– PROGRAMY REKOMENDOWANE – czyli te, które zostały poddane selekcji oraz ocenie przez zespół specjalistów zgodnie z kryteriami jakości i standardami, które określa System Rekomendacji Programów Profilaktycznych i Promocji Zdrowia Psychicznego oraz Exchange on Drug Reduction Action (EDDA). Programy te realizowane są przez nauczycieli, wcześniej przeszkolonych przez odpowiednich trenerów lub instruktorów posiadających do tego stosowne uprawnienia (Źródło: https://domeritum.pl/programy-rekomendowane). Warto z nich korzystać, ponieważ są ciekawym, ale przede wszystkim jakościowym urozmaiceniem tradycyjnych zajęć profilaktycznych oraz pozwalają szkole wyróżnić się w zakresie stosowanych działań profilaktycznych. Listę programów rekomendowanych znajdziecie tutaj >.
– WSPÓŁPRACA Z INSTYTUCJAMI – jest niezbędna i przynosi ogromne korzyści zarówno dla uczniów, ich rodziców, jak i nauczycieli. Warto zastanowić się z kim i w jakim zakresie chcemy nawiązać współpracę. Są instytucje z którymi będziemy współpracować samoistnie, gdyż sytuacja wymusi na nas współpracę z daną placówkę (np. uczestnictwo w posiedzeniach zespołów interdyscyplinarnych czy grup roboczych w ramach procedury „Niebieskie Karty” ), ale inicjatywę możemy podjąć samodzielnie i nawiązać ciekawą współpracę, np. w zakresie profilaktyki. Instytucje, z którymi zwykle współpracuje pedagog szkolny to m.in.: poradnie psychologiczno-pedagogiczne, Miejski/Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Policja, Sąd Rodzinny.
– PROWADZENIE DIAGNOZY – zadaniem pedagoga jest „prowadzenie badań i działań diagnostycznych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki oraz diagnozowanie sytuacji wychowawczych w przedszkolu, szkole lub placówce w celu rozwiązywania problemów wychowawczych stanowiących barierę i ograniczających aktywne i pełne uczestnictwo ucznia w życiu przedszkola, szkoły i placówki”
W tym celu, w pierwszych tygodniach pracy w nowym roku szkolnym warto podjąć następujące działania: przeprowadzić obserwacje w klasach, nawiązać kontakty z wychowawcami (przeprowadzić wywiady dotyczące klasy i problemów poszczególnych uczniów), sporządzić krótkie notatki na temat uczniów wykazujących trudności z określeniem ich potrzeb, przygotować ankiety skierowane do starszych uczniów oraz rodziców, np. na temat samopoczucia po okresie nauki zdalnej i oczekiwań w nowym roku szkolnym, przedstawić się uczniom i przypomnieć swoją rolę w szkole, rozmawiać z uczniami, nawiązać współpracę z rodzicami (dyżur dla rodzica, konsultacje) – to tylko niektóre z pomysłów dających możliwość lepszego poznania swoich uczniów oraz rodziców, ich trudności, potrzeb i oczekiwań.
– AKTUALIZACJA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ – pedagog zobowiązany jest koordynować udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole, dlatego tak ważne jest kontrolowanie opinii i orzeczeń dostarczanych do szkoły, aby każde dziecko, które powinno zostać objęte pomocą psychologiczno-pedagogiczną, w formie poszczególnych zajęć, faktycznie z nich korzystało. Dobrą praktyką jest zbiorcza tabela z imiennym wykazem uczniów posiadających opinię, z zaznaczeniem, z jakiej formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej ma obowiązek korzystać. Tego typu dokument jest przejrzysty i bardzo łatwo można go aktualizować. Należy także zadbać o to, aby rodzice uczniów, którym upływa termin ważności opinii byli na bieżąco informowani i kierowani na ponowne badania do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Porządek w dokumentacji związanej z pomocą psychologiczno-pedagogiczną jest bardzo ważny, dlatego konieczne jest ciągłe monitorowanie bieżących opinii oraz archiwizowanie tych, które są nieaktualne (np. uczniowie nie uczęszczają już do naszej szkoły). Pamiętajmy, że nowo zatrudniony pedagog zobligowany jest do zapoznania się z opiniami uczniów oraz wszelką dokumentacją dotyczącą udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole.
– PRZYGOTOWANIE LUB POMOC W PRZYGOTOWANIU INDYWIDUALNYCH TECZEK UCZNIÓW objętych pomocą psychologiczno-pedagogiczną (teczkę ucznia często tworzy wychowawca klasy, we współpracy ze szkolnymi specjalistami – oczywiście w każdej szkole jest to uzależnione od decyzji dyrektora).
DODATKOWO, w ciągu roku szkolnego pedagog prowadzi dziennik, w którym zapisuje m.in. jakie zadania wykonuje każdego dnia, swoje kontakty z instytucjami, a także nowe opinie, które otrzymuje. Jeśli pedagog prowadzi inne zajęcia specjalistyczne zobowiązany jest prowadzić do nich dokumentację, w postaci dziennika zajęć specjalistycznych.
Na temat dokumentacji pedagoga szkolnego wiele informacji możecie uzyskać tutaj > oraz tutaj > (po założeniu konta), a także na blogu prowadzonym przez pedagoga szkolnego:
Źródłem wiedzy dla pedagoga szkolnego może być także przypadkowo znaleziony przeze mnie padlet, z mnóstwem ciekawych materiałów: ZOBACZ PADLET TUTAJ >
Mam nadzieję, że o niczym nie zapomniałam 😊 Drodzy Pedagodzy podzielcie się jak u Was wygląda przygotowanie do nowego roku szkolnego.
Dziękuję za polecenie padletu, pozdrawiam serdecznie
Bardzo proszę 🙂 Pozdrawiam ciepło 🙂
Dziękuję za super artykuł.Czy znajdę tu gdzieś może plan pracy na okres stażu na dyplomowanie jako pedagog szkolny??
Bardzo proszę 🙂 Niestety na ten moment nie ma tutaj planu pracy na dyplomowanie, ale proszę zerknąć na grupy branżowe na Facebooku – często tam pojawiają się tego typu materiały. Pozdrawiam serdecznie 🙂