Co to są style uczenia się?
Z artykułu dowiesz się:
- co to jest styl uczenia się,
- czym charakteryzują się poszczególne style uczenia się,
- po co nam wiedza na temat stylów uczenia się,
- jak mogą wykorzystać ją nauczyciele w pracy z uczniami.
Każdy z nas jest inny, a co za tym idzie w inny sposób przyswajamy wiedzę. Mamy odmienne preferencje do uczenia się, ale też każdy z nas został wyposażony w inne predyspozycje i możliwości. Wszyscy, bez względu na wiek, szukamy najlepszych dla siebie metod, aby jak najszybciej przyswoić i zapamiętać to, co jest nam potrzebne. Dzisiaj proces uczenia się nie kończy się w szkole czy na studiach, ale trwa przez całe życie. W związku z tym, chcąc być stale na bieżąco, nieustannie musimy być otwarci na nową wiedzę. Warto zatem poszukiwać najlepszych i najskuteczniejszych dla siebie sposobów uczenia się. Dotyczy to zarówno dzieci i młodzieży, jak i nas dorosłych.
Dwa poprzednie artykuły z tego cyklu znajdziecie w publikacjach:
JAK UCZYĆ SIĘ SKUTECZNIEJ? – O TYM JAK DZIAŁANIE PÓŁKUL MÓZGOWYCH WPŁYWA NA PROCES UCZENIA SIĘ – tutaj >
JAK UCZYĆ SIĘ SKUTECZNIEJ? – O TYM JAK KREATYWNOŚĆ WPŁYWA NA PROCES UCZENIA SIĘ – tutaj >
Co to jest styl uczenia się?
Styl uczenia się, zwany także stylem edukacyjnym, to indywidualny sposób nauki, który wynika z preferencji mózgu do odbierania bodźców ulubionym narządem zmysłu. Może to być wzrok, słuch, dotyk, smak, węch. W zależności od tego, który kanał zmysłowy jest dla nas najbardziej skuteczny, możemy zaliczyć się do jednego z trzech stylów uczenia się.
Wyróżniamy trzy ogólne style uczenia się:
- wzrokowy,
- słuchowy,
- kinestetyczny (niektóre źródła mówią o czterech stylach – dodatkowo styl czuciowy).
Naukowcy twierdzą, że każdy z nas ma jeden dominujący styl uczenia się, ale możemy korzystać ze wszystkich. W praktyce rzeczywiście tak jest, ponieważ mimo że mamy jeden preferowany styl uczenia się, przyswajając wiedzę korzystamy także z innych stylów – odbieramy bodźce różnymi kanałami sensorycznymi. Pamiętajmy, że im więcej zmysłów zaangażuje się w proces nauki, tym będzie on sprawniejszy.
Czym charakteryzują się poszczególne style uczenia się?
WZROKOWCY lubią:
- wizualne przedstawienie tematów m.in. za pomocą obrazów, pokazów, projekcji, prezentacji,
- interaktywne notatki, a więc podkreślenia, kolory, pogrubienia, rysunki, skróty, obrazki,
- wykorzystywać mapy, tabele, wykresy, diagramy, schematy, broszury i ilustracje,
- patrzeć, przyglądać się ludziom i rzeczom,
- pisać, rysować, notować,
- ładne, zadbane, kolorowe otoczenie, w tym rekwizyty i dodatki,
Ponadto wzrokowcy:
- dobrze zapamiętują otoczenie, w którym przebywają (mają świetną pamięć do twarzy, kolorów, zapamiętują szczegóły),
- potrzebują wielu przykładów na tablicy,
- rysują obrazki, by przedstawić swoje pomysły.
SŁUCHOWCY:
- wolą słuchać niż mówić, kiedy się uczą,
- lubią słuchać muzyki, która ułatwia im naukę,
- zwracają uwagę na jakość, styl i rodzaj słuchanej muzyki,
- szybko uczą się ze słuchu (zapamiętują piosenki, wiersze, terminy),
- lubią opowiadać – robią to często i długo,
- dobrze zapamiętują imiona, nazwiska, nazwy własne,
- szybko się uczą, gdy przysłuchują się innym,
- często potrzebują wyjaśnień słownych,
- głośno przypominają sobie materiał do opanowania,
- lubią rozmawiać, dyskutować.
KINESTETYCY (dotykowcy):
- najczęściej dużo się ruszają podczas uczenia się i zapamiętywania,
- podczas nauki potrzebują możliwości poruszania się,
- szybko się uczą, gdy chodzą i mówią na głos,
- wyrażają emocje przez odpowiedni ruch, mimikę i gesty,
- najlepiej zapamiętują to, co zrobili sami,
- podczas rozmów, żywo gestykulują,
- w trakcie nauki towarzyszą im różne czynności – kołysanie, machanie nogami, pstrykanie długopisem, bazgranie na kartce,
- potrzebują większej liczby bodźców dotykowych – lubią dotykać różne przedmioty, poruszać nimi,
- mają zdolności manualne.
Po co nam wiedza na temat stylów uczenia się? Jak mogą wykorzystać ją nauczyciele w pracy z uczniami?
Wiedza na temat preferowanego stylu edukacyjnego jest przydatna, aby proces uczenia się był dostosowany do naszych indywidualnych potrzeb. Dzięki tej wiedzy można np. odpowiednio zorganizować swoją przestrzeń do nauki, jak również umilić sobie sam proces bazując na tym, co sprawia nam przyjemność. Dodatkowo jest szansa, że bez większego wysiłku zwiększymy efektywność nauki oraz przyspieszymy proces przyswajania wiedzy.
Z kolei nauczyciele mogą uwzględnić indywidualne potrzeby uczniów wynikające z preferowanego stylu uczenia się i tym samym ułatwić im proces nabywania wiedzy i zapamiętywania. Jak można to zrobić?
Pracując ze wzrokowcem: przekazywać wiedzę w sposób obrazowy wykorzystując karty obrazkowe, ilustracje czy zdjęcia, używać kolorowej kredy lub flamastrów, korzystać z pomocy wizualnych, zachęcać ucznia do robienia kolorowych, wizualnych notatek i wyróżniania tego, co najważniejsze, skłaniać ucznia do ilustrowania wypowiedzi pisemnych, mobilizować do czytania wartościowych komiksów i książek.
Pracując ze słuchowcem: wykorzystywać na zajęciach różne nagrania, stwarzać okazje do dyskusji, zachęcać do głośnego czytania, stosować sygnały dźwiękowe, wykorzystywać synonimy i antonimy we wprowadzaniu nowych pojęć, mobilizować do śpiewania treści, których trzeba się nauczyć na pamięć, układać z nimi opowiadania lub rymowanki.
Pracując z kinestetykiem: pozwalać na gestykulowanie podczas wypowiedzi, umożliwić pokazywanie wypowiadanych treści, proponować przerwy w czasie lekcji, podczas których będą wykonywane ćwiczenia ruchowe, umożliwić wstawanie i chodzenie po sali (np. podczas recytowania wiersza), a także klaskanie w czasie piosenek, na miarę możliwości pozwalać dotykać różne przedmioty w klasie czy rekwizyty potrzebne do zajęć.
Pamiętajmy jednak, że sukces edukacyjny nie jest zależny tylko (wg niektórych w ogóle) od preferowanego stylu uczenia się. Jest on raczej efektem wielu różnych czynników m.in. środowiska rodzinnego ucznia, jego zdolności i predyspozycji, samopoczucia w klasie, relacji z nauczycielem, motywacji do nauki, odczuwanego stresu, specjalnych potrzeb edukacyjnych itp.
Wiecie, jaki jest Wasz styl uczenia się?
Źródło:
Forzpańczyk A. Koncentracja. Skuteczny trening skupiania uwagi, Wydawnictwo Samo Sedno, Warszawa 2015, s. 49-51.
