Przemoc w internecie

Lekcja profilaktyczna dla klas 1-3 na temat hejtu w sieci + prezentacja multimedialna do pobrania

Hejt to zjawisko, które aktualnie nie dotyczy tylko osób sławnych i znanych, jak jeszcze do niedawna wielu z nas uważało. Możemy się z nim spotkać wszyscy, w mniejszym lub większym stopniu i właściwie wszędzie. Mówiąc wszędzie mam tutaj na myśli naszą aktywność w internecie. Jako osoby dorosłe potrafimy poradzić sobie z tego typu sytuacjami, natomiast co w przypadku, kiedy hejt spotka dziecko? Albo jeszcze inaczej, co w przypadku, kiedy dziecko jest hejterem?

Niestety hejt jest zjawiskiem coraz bardziej powszechnym wśród młodych osób. Nawet dzieci dopuszczają się hejtu, nie zawsze wiedząc, że umieszczanie obraźliwych komentarzy w internecie czy wyśmiewanie innych w sieci to zjawiska cyberprzemocy. Cyberprzemoc, jak każda inna forma przemocy jest niedopuszczalna i podlega karze. Jako, że 2 października w kalendarzu świąt nietypowych znajdziemy Międzynarodowy Dzień bez Przemocy może być on dobrą okazją do poruszenia z naszymi uczniami tematu hejtu w internecie, jako jednej z form cyber-PRZEMOCY.

W ramach najbliższej godziny wychowawczej czy lekcji profilaktycznej warto zaplanować zajęcia dotykające tematykę hejtu w internecie. Pomocny w przygotowaniu zajęć może okazać się scenariusz będący elementem ogólnopolskiej kampanii edukacyjno-profilaktycznej przeciwko cyberprzemocy, hejtowi i mowie nienawiści „Nie hejtuję – reaguję”, zrealizowanej przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę w 2019 roku, w ramach projektu dofinansowanego ze środków Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji – wersja oryginalna do pobrania tutaj >

Organizując lekcje dla uczniów klas młodszych skorzystałam ze wspomnianego scenariusza zajęć (wersja dla klas 1-3), do którego opracowałam prezentację multimedialną. W oparciu o przygotowany przeze mnie materiał omawialiśmy z dziećmi problem obrażania innych w internecie, uczniowie zostali zapoznani z pojęciami hejtu i mowy nienawiści, jak również poznali metody radzenia sobie z internetowym hejtem. Na zakończenie uczniom zostały zaprezentowane sposoby reagowania na hejt zarówno z perspektywy ofiary, jak i świadka. Kwintesencją zajęć było wykonanie plakatu przedstawiającego zasady antyhejtowe, których celem jest kształtowanie i promowanie u najmłodszych postaw empatycznych. Uczniowie byli zainteresowani zajęciami, a różnorodna forma lekcji bardzo im się podobała. W załącznikach pod artykułem znajdziecie prezentację multimedialną, którą możecie wykorzystać na swoich lekcjach oraz zasady antyhejtowe do wycięcia. Poniżej wrzucam Wam scenariusz zajęć dla klas 1-3 udostępniony przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę w ramach kampanii „Nie hejtuję – reaguję”.

Scenariusz zajęć dla klas I-III

WSTĘP

• Prowadzący pyta uczniów czy spotkali się kiedyś z określeniem hejt i czy wiedzą co to znaczy. Tłumaczy, że słowo hejt pochodzi od angielskiego słowa „hate”, co oznacza po polsku nienawiść. Ważne, by z rozmowy z uczestnikami wyłoniła się definicja hejtu − obrażanie, znieważanie, wyzywanie innych osób w internecie.
• Prowadzący pyta uczniów jak według nich może przejawiać się hejt, w jakiej postaci pojawia się w internecie. Istotne jest, by w odpowiedziach pojawiły się: komentarze pod artykułami, filmami, zdjęciami, obraźliwe memy, GIF-y, filmy, komiksy.
• Prowadzący także pyta gdzie dokładnie można znaleźć hejt w internecie. Wśród odpowiedzi mogą pojawić się: Facebook, Youtube, Instagram, TicTok, Messenger, ogólnie: serwisy społecznościowe, serwisy informacyjne, gry online, fora internetowe, komunikatory. Prowadzący podkreśla, że z hejtem można spotkać się właściwie wszędzie.
• Prowadzący zwraca uwagę, że część wymienionych serwisów posiada ograniczenia wiekowe. Młode osoby powinny zapoznawać się z regulaminem i nie korzystać z serwisów, które nie są dla nich przeznaczone. W tym celu mogą poprosić o pomoc rodziców.

FILM „SZANUJ INNYCH W SIECI”

• Prowadzący zaprasza uczniów do obejrzenia filmu – historii Ani i Marka.

DYSKUSJA

• Prowadzący prowadzi rozmowę z całą grupą na temat treści obejrzanej bajki.

Pytanie 1:

Jak myślicie, co mogłaby poczuć Ania, gdyby Marek nie zmienił swojego komentarza? Jak Wy poczulibyście się na jej miejscu?

• Ważne, aby wśród odpowiedzi pojawiły się stwierdzenia: zrobiło jej się smutno, przykro; poczuła się niezrozumiana, odrzucona; zawstydziła się, pożałowała umieszczenia swojego filmiku itp. W podsumowaniu prowadzący podkreśla, że nawet jeden negatywny komentarz wystarczy, żeby komuś zrobiło się przykro i żeby pojawiły się trudne emocje.

Pytanie 2:

Marek powstrzymał się przed umieszczeniem obraźliwego komentarza, niestety niektórzy umieszczają takie komentarze w internecie. Jak może zareagować osoba, która doświadczyła hejtu?

• Ważne, żeby wśród odpowiedzi pojawiły się: powiedzieć, że nie podoba jej się to, co hejter zrobił, np: Nie zgadzam się, żebyś tak do mnie pisał; zignorować komentarz – odpowiadanie hejtem na hejt może prowadzić do eskalacji konfliktu; poszukać wsparcia u osoby dorosłej czy starszego rodzeństwa i np. wspólnie zgłosić sprawę do administratora strony/portalu. Prowadzący podsumowuje, że chociaż może to być trudne, to bardzo ważne jest nie brać hejterskich komentarzy do siebie i nie rezygnować z bycia sobą i ze swoich zainteresowań. Hejt świadczy o hejterach, a nie o nas. Jeżeli padnie się ofiarą hejtu – dobrze jest poszukać wsparcia u osoby dorosłej – może to być rodzic, szkolny pedagog albo konsultant telefonu zaufania 116 111.

Pytanie 3:

Jaką rolę w tej historii odegrały Ajpi i Netka? Jak Ty możesz reagować kiedy widzisz cyberprzemoc, hejt w internecie?

• Prowadzący podkreśla jak ważna jest rola świadka w sytuacji hejtu. Zaznacza, że w tej sytuacji Ajpi i Netka zareagowały prawidłowo – zatrzymały Marka przed umieszczeniem hejterskiego komentarza i wstawiły się za ofiarą. Wśród propozycji działań, dobrze, aby się pojawiło: nie polubić ani nie udostępniać obraźliwych komentarzy, nie odpowiadać hejtem na hejt, wyrazić sprzeciw, np. napisać hejterowi, że to, co atakujący robi, nie jest fajne, spróbować przekonać sprawcę do zaprzestania krzywdzących, przemocowych działań, udzielić wsparcia ofierze, poinformować o zdarzeniu osobę dorosłą, zgłosić negatywne komentarze administratorowi strony czy portalu. Ważne jest podkreślenie, że sprawca odbiera w takiej sytuacji milczenie świadków jako ciche przyzwolenie na swoje działania. Przez to ofiara czuje się jeszcze bardziej osamotniona i ma wrażenie, że cała grupa jest przeciwko niej.

ZASADY ANTYHEJTOWE

• Prowadzący proponuje grupie stworzenie katalogu zasad antyhejtowych. Pomogą one uniknąć przykrych sytuacji w sieci oraz pokażą jak reagować na hejt. Prowadzący dzieli uczestników na trzy-, cztero- czy pięcioosobowe grupy (w zależności od liczby uczniów). Każdy z zespołów otrzymuje 2 zasady antyhejtowe w formie rozsypanki. Zadaniem uczestników jest ułożenie otrzymanych rozsypanek słownych w zdania. Następnie każdy z zespołów czyta jedną z zasad, aż do momentu przeczytania wszystkich. Prowadzący pyta uczestników czy przychodzą im do głowy jeszcze jakieś reguły, które można dodać do tych poznanych na zajęciach. Następnie uczniowie z pomocą prowadzącego przyklejają zasady na brystol i wieszają w widocznym miejscu w klasie. Jeśli pojawią się propozycje dodatkowych zasad, prowadzący dopisuje je jako kolejne.

PODSUMOWANIE

• Dziękuję Wam za udział w zajęciach przeprowadzonych w ramach kampanii „Nie hejtuję – reaguję”. Podczas zajęć zapoznaliśmy się z pojęciami hejtu i mowy nienawiści, omówiliśmy metody radzenia sobie z internetowym hejtem, skupiliśmy się na szczególnie ważnej roli świadka w sytuacji hejtu lub cyberprzemocy, omówiliśmy możliwe sposoby reagowania – zarówno przez ofiarę jak i przez świadka. Mam nadzieję, że dzięki tym zajęciom będziecie prawidłowo reagować widząc hejt i cyberprzemoc. Pamiętajcie, że w razie jakichkolwiek problemów, w tym związanych z hejtem i przemocą rówieśniczą w sieci, możecie korzystać z pomocy Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży 116 111.
  

  ---

Więcej na temat realizacji kampanii „Nie hejtuję – reaguję” możecie przeczytać tutaj >

Zachęcam Was również do zapoznania się z bazą materiałów na temat cyberbezpieczeństwa dzieci i młodzieży udostępnionych przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę – tutaj >

DO POBRANIA:

Prezentacja multimedialna