Garść inspiracji do samodzielnego stworzenia ścieżki sensorycznej dla dziecka
Z artykułu dowiesz się:
- co to jest ścieżka sensoryczna,
- dlaczego warto korzystać ze ścieżek sensorycznych – zalety ścieżki sensorycznej,
- dla kogo ścieżka sensoryczna,
- jak korzystać ze ścieżki sensorycznej,
- jak samodzielnie zrobić ścieżkę sensoryczną.
W ostatnim czasie ścieżki sensoryczne zyskują coraz większą popularność, zwłaszcza wśród rodziców. Dla jednych są już dobrze znane, dla innych pozostają nadal tajemnicą lub czymś przeznaczonym tylko dla specjalistów. Ścieżki sensoryczne są jednym z elementów terapii zaburzeń integracji sensorycznej, jednak bez obaw mogą z nich korzystać również dzieci nie mające żadnych trudności. Ścieżka sensoryczna ma wiele zalet, a co najważniejsze dostarcza dziecku ogrom dobrej zabawy. Na rynku dostępnych jest wiele gotowców, jednak prawdziwą frajdę poczujemy wtedy, kiedy zdecydujemy się na samodzielne stworzenie ścieżki sensorycznej. Pomysłów może być wiele i tak naprawdę to od nas zależy, jak będzie wyglądała nasza ścieżka. Na końcu artykułu znajdziecie trochę inspiracji zaczerpniętych z Pinteresta, które mogą ułatwić Wam to zadania. Zatem – do dzieła! 😊
Co to jest ścieżka sensoryczna?
Ścieżka sensoryczna to inaczej tor przeszkód wykonany z różnego rodzaju faktur i elementów między innymi twardych, miękkich, delikatnych czy chropowatych. Głównym zadaniem ścieżki sensorycznej jest dostarczenie dziecku różnorodnych bodźców, jak również pobudzenie percepcji wzrokowo – ruchowej i kształtowanie właściwej reakcji na dotyk. Dzieci, które przechodzą przez ścieżkę bosymi stopami lub dotykają dłońmi jej poszczególnych elementów ćwiczą sprawność motoryczną, równowagę, koordynację ruchową, percepcję wzrokową oraz planowanie ruchu. Ścieżka jest także doskonałym pomysłem na świetną zabawę z dzieckiem oraz ciekawe spędzanie wspólnego czasu. Tematyka ścieżki zależy od wyobraźni tworzącego – może być określona tematycznie (przykładem takiej ścieżki jest np. ścieżka leśna), ale również można stworzyć ją z różnorodnych elementów według własnego pomysłu.
Dlaczego warto korzystać ze ścieżek sensorycznych?
W dzisiejszych czasach dzieciństwo wygląda zupełnie inaczej, niż jeszcze 30 lat temu. Sama jestem tym pokoleniem, które miało możliwość obcowania z naturą, zabawy bosą stopą na różnych powierzchniach, pomagania w domu przy rozmaitych czynnościach dnia codziennego oraz dotykania wielorakich rzeczy. Dzisiaj dzieci większość czasu chcą spędzać w domu, najlepiej przed komputerem, telefonem lub tabletem. Mało jest czasu i przestrzeni na swobodne zabawy, gdzie dziecko może doświadczać świata wszystkimi zmysłami. Ponadto rodzice są bardzo wyczuleni na higienę oraz bezpieczeństwo podczas zabawy. Rozumiem to doskonale, jednak musimy mieć na uwadze, że wszystko to powoduje, iż dziecko powinno otrzymać stymulację w inny sposób. I tutaj z pomocą przychodzi właśnie ścieżka sensoryczna zbudowana z różnych elementów, dzięki którym dziecko może poznawać przeróżne faktury i kształty, które stymulują rozwój wszystkich zmysłów.
Najważniejsze zalety ścieżki sensorycznej:
- stymulowanie zmysłu dotyku, kształtowanie zdolności właściwej reakcji na dotyk,
- wpływ na rozwijanie wielu umiejętności i poprawę zdolności poznawczych,
- dostarczanie dziecku zróżnicowanej wiedzy,
- rozwijanie kreatywności i wyobraźni,
- zaznajamianie z określonymi produktami, strukturami i wielkościami – funkcja edukacyjna,
- pomysł na dobrą zabawę i ciekawe spędzanie czasu z dzieckiem.
Dla kogo ścieżka sensoryczna?
Ścieżka sensoryczna jest odpowiednia zarówno dla dzieci, które nie wykazują żadnych trudności rozwojowych, jak i dla dzieci z różnymi dysfunkcjami oraz zaburzeniami. Ze ścieżki mogą korzystać dzieci z zaburzeniami postrzegania oraz narządu ruchu, a także dzieci mające trudność z poruszaniem się czy wykazujące słabą reakcję na dotyk. Ścieżki sensoryczne wykorzystywane są również w terapii dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej. Dla dzieci zdrowych ścieżka sensoryczna działa rozwijająco i stymulująco, ponieważ korzystnie wpływa na motorykę dużą, inaczej sprawność fizyczną całego ciała, równowagę oraz koordynację ruchową. Pamiętajmy, że wszelkie doznania sensoryczne wpływają bardzo pozytywnie na rozwój dziecka, ponieważ oddziałują na wytwarzanie się nowych połączeń w mózgu oraz ułatwiają integrację zmysłów. Ścieżki sensoryczne możemy spotkać w gabinetach terapeutycznych, na placach zabaw oraz w przedszkolach, natomiast coraz częściej świadomi rodzice wykorzystują ścieżki do zabawy ze swoimi dziećmi w domach.
Jak korzystać ze ścieżki sensorycznej?
Ścieżka sensoryczna dostarcza dziecku wielu doznań. Można korzystać z niej spontanicznie, jak również zaplanować zabawę z dzieckiem. Oto kilka propozycji:
- Na dobry początek – swobodne przechodzenie przez każdy element, następnie w określonym czasie.
- Zabawy na ścieżce mogą być połączone z muzyką – przechodzenie przez kolejne elementy dopasowując rodzaj dźwięku do elementów ścieżki na zasadzie skojarzeń lub przebywanie na danym elemencie, w czasie, kiedy pojawia się określony utwór muzyczny.
- Ciekawym pomysłem jest zasłonięcie dziecku oczu, aby mogło zgadnąć, jakie elementy są pod jego dłońmi lub stopami.
To tylko propozycje, wszystko zależy od naszej pomysłowości 🙂 Pamiętajmy, że w przypadku dzieci z dysfunkcjami wykorzystywanie ścieżki sensorycznej musi być ściśle określone programem ćwiczeń, które zwykle wykonywane są pod okiem rehabilitanta.
Jak samodzielnie zrobić ścieżkę sensoryczną?
Zamiast korzystać z gotowych rozwiązań, których na rynku nie brakuje i kupić ścieżkę sensoryczną w sklepie warto poświęcić trochę czasu i samodzielnie wykonać tor przeszkód dla dziecka. Pamiętajmy, że aby ścieżka miała sens, twarde elementy powinny być ułożone naprzemiennie z tymi miękkimi, dlatego warto dokładnie przemyśleć i zaplanować materiały, z jakich będziemy tworzyć własną ścieżkę sensoryczną.
W co warto się zaopatrzyć?
Odpowiadając krótko można zaopatrzyć się we wszystko, co tylko chcemy. Moja lista absolutnie nie jest zamknięta, ale składa się z elementów, które doskonale sprawdzą się przy tworzeniu ścieżki. Poniższe elementy trzeba jednak na czymś przykleić, dlatego dodatkowo musimy zaopatrzyć się np. w panele ze sklejki, tektury z ramek do zdjęć czy po prostu karton – tego typu baza będzie idealna do układania na niej wielorakich elementów.
- nożyczki
- różnego typu kleje (np. wikol, klej na gorąco)
- przedmioty o różnej fakturze, kształcie
- jedzenie (np. ryż, makaron, groszek, ziarna kawy, fasola)
- rzepa (drapiąca część)
- sznurki, tasiemki, włóczka
- pompony, piórka
- koraliki, guziki
- folia bombelkowa
- słomki
- gąbki
- korki po winie, zakrętki po jogurtach/musach/sokach owocowych
- papier ścierny
- elementy natury: szyszki, gałęzie, patyki, piasek, kamyki
Na koniec zapraszam Was po garść ciekawych pomysłów ścieżek sensorycznych (zaczerpniętych z Pinteresta), które mogą stać się inspiracją do stworzenia swojej własnej, do czego Was zachęcam 😊
