Pomysł na lekcję profilaktyczną z okazji Dnia Bezpiecznego Internetu + infografika do pobrania
Luty, od kilku już lat, kojarzy mi się głównie z bezpieczeństwem w internecie. Wszystko za sprawą Dnia Bezpiecznego Internetu przypadającego zwykle na pierwszą połowę miesiąca. Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI) to inicjatywa, której celem jest promowanie działań chroniących dzieci i młodzież przed niebezpieczeństwami związanymi z korzystaniem z sieci. W tym roku Dzień Bezpiecznego Internetu obchodzony jest 7 lutego, ale wszelkie inicjatywy podejmowane w tym zakresie (w całej Polsce) potrwają aż do końca marca 2023. Święto jest doskonałą okazją, aby uświadomić sobie, a przede wszystkim młodym ludziom, że korzystanie z internetu jest niewątpliwie fascynujące, ale także niebezpieczne. I tych niebezpieczeństw trzeba być świadomym oraz znać zagrożenia, z jakimi można spotkać się w sieci.
Temat cyberbezpieczeństwa był poruszany przeze mnie wiele razy. W zakładce CYBERBEZPIECZEŃSTWO znajdziecie wiele materiałów, które mogą stać się inspiracją do przeprowadzenia zajęć w ramach Dnia Bezpiecznego Internetu.
Fonoholizm, jako temat na Dzień Bezpiecznego Internetu
Dzień Bezpiecznego Internetu to inicjatywa bardzo chętnie podejmowana w wielu szkołach. Jako pedagog szkolny, od lat angażuje się w promowanie cyfrowego bezpieczeństwa wśród naszych uczniów. Uważam, że jest to niezwykle ważne, ponieważ w dzisiejszych czasach, każdy z nas mocno odczuwa na sobie oddech technologii. Technologii, która wiele nam ułatwia i pomaga w codziennym życiu, ale może być także niebezpieczna. Obserwując współczesne dzieci i młodzież nie sposób nie zauważyć, że korzystają oni nadmiernie z telefonów komórkowych. Nowoczesne smartfony zaopatrzone w mnóstwo przeróżnych funkcji, ale przede wszystkim posiadające nieograniczony dostęp do internetu, dla większości nastolatków są nowym oknem na świat. Oknem, które oprócz niezaprzeczalnie wielu zalet, ma również swoją ciemną stronę. Jedną z nich jest fonoholizm, a więc nowe zjawisko związane z uzależnieniem się od telefonu komórkowego. Z własnego doświadczenia zawodowego wiem, jak poważny jest to problem oraz jak wielu rodziców (a także nauczycieli) martwi się, w tym aspekcie, o młodych ludzi.
Zagrożenia związane z użytkowaniem telefonu
Korzystając z internetu w telefonie trzeba liczyć się z wieloma zagrożeniami. Szczególnie najmłodsi powinni być czujni i wszelkie podejrzane sytuacje zgłaszać swoim rodzicom/opiekunom. Pamiętajmy jednak, że zagrożenia mogą nas (oraz dzieci) spotkać wszędzie, nie tylko w internecie (także w codziennym życiu, poza siecią). Czy to oznacza, że chcąc być bezpiecznym nie powinniśmy wychodzić z domu? Oczywiście, że nie. Tak, jak uczy się dzieci korzystania, np. z ruchu drogowego, tak trzeba nauczyć je korzystać ze świata cyfrowego. Technologia nie jest niczym złym, a co więcej jest olbrzymim dobrodziejstwem dzisiejszych czasów, ale trzeba umieć użytkować ją we właściwy sposób. Dzisiejszy świat to świat cyfrowy i czy chcemy czy nie, musimy się z tym pogodzić. Dlatego też to na nas dorosłych spoczywa wielkie zadanie wprowadzenia dzieci w świat cyfrowy – pokazania im zasad, którymi rządzi się wirtualna rzeczywistość. Technologia nie jest ani dobra, ani zła – jest narzędziem, z którego możemy korzystać albo we właściwy, albo w niewłaściwy sposób (tak jak korzysta się z innych narzędzi, np. z młotka – możemy nim wbić gwoździa do ściany lub kogoś skrzywdzić). Podobnie sprawa ma się z internetem i telefonem. Korzystanie z telefonu i dobrodziejstw internetu nie jest niczym złym pod warunkiem, że robi się to z umiarem, adekwatnie do wieku i świadomością potencjalnych niebezpieczeństw.
Dzieci młodsze zabierając telefon rodzicom najczęściej grają w gry, oglądają filmiki na YouTubie lub kontaktują się ze swoimi znajomymi za pomocą przeróżnych komunikatorów. Nieco starsi dokładają do tego bycie w social mediach, czyli m.in. na Instagramie, Facebooku oraz modnym i popularnym dzisiaj TikToku.
Firmy produkujące gry czy tworzące aplikacje to zwykle potężne przedsiębiorstwa, w których pracuje sztab ludzi wykorzystujących dostępne metody, swoją wiedzę i umiejętności, aby przygotowany przez nich produkt był w stanie jak najbardziej zaangażować użytkownika i zatrzymać go jak najdłużej. Strategia działania opiera się na manipulacji i perswazji, a więc mechanizmach psychologicznych, które w sposób nieinwazyjny mają wpłynąć na postawy i zachowanie odbiorcy. Dlatego też nie ma się co dziwić, że internet tak bardzo „wciąga”, zwłaszcza młodych ludzi.
Pakiet profilaktyczny – Fonoholizm
W związku ze zbliżającym się Dniem Bezpiecznego Internetu przygotowałam pakiet materiałów profilaktycznych do przeprowadzenia lekcji zarówno z młodszymi, jak i starszymi uczniami na temat uzależnienia od telefonów komórkowych. Materiały powstały przede wszystkim w odpowiedzi na współczesne potrzeby i konieczność podejmowania działań profilaktycznych w szkole, w zakresie uzależnień behawioralnych, w tym uzależnienia od telefonu, które wśród współczesnej młodzieży wysuwają się na prowadzenie.
Pakiet materiałów FONOHOLIZM dla uczniów klas 1-3 zawiera:
- Prezentację multimedialną (30 slajdów) – prezentacja dostępna zarówno w wersji PDF, jak i w wersji edytowalnej (Power Point), dzięki czemu można dowolnie ją modyfikować i dostosowywać do swoich potrzeb.
- Materiał informacyjny dotyczący uzależnienia dzieci i młodzieży od telefonów komórkowych (20 stron).
- Przykładowy plan realizacji zajęć z wykorzystaniem prezentacji lub/i kart pracy.
- Karty pracy dla uczniów z instrukcją wykonania (5 kart pracy). Karty można wykorzystać podczas prowadzenia lekcji profilaktycznej, ale także jako samodzielne materiały do pracy grupowej lub indywidualnej.
Pakiet dostępny tutaj >
Pakiet materiałów FONOHOLIZM dla uczniów klas 4-8 i starszych zawiera:
- Prezentację multimedialną (25 slajdów) – prezentacja dostępna zarówno w wersji PDF, jak i w wersji edytowalnej (Power Point), dzięki czemu można dowolnie ją modyfikować i dostosowywać do swoich potrzeb.
- Materiał informacyjny dotyczący uzależnienia dzieci i młodzieży od telefonów komórkowych (20 stron).
- Przykładowy plan realizacji zajęć z wykorzystaniem prezentacji lub/i kart pracy.
- Karty pracy dla uczniów z instrukcją wykonania (7 kart pracy). Karty można wykorzystać podczas prowadzenia lekcji profilaktycznej, ale także jako samodzielne materiały do pracy grupowej lub indywidualnej.
Pakiet dostępny tutaj >
Zakres tematyczny:
- Co to jest fonoholizm?
- Badania na temat fonoholizmu.
- Dlaczego dzieci i młodzież nadmiernie korzystają z telefonów komórkowych? Przyczyny sięgania młodych ludzi po telefon, korzyści używania telefonu.
- Zagrożenia w telefonie, czyli z jakimi niebezpieczeństwami można się spotkać korzystając z internetu w smartfonie.
- Uzależnienie od telefonu. Objawy uzależnienia, konsekwencje uzależnienia, kiedy mówimy o uzależnieniu?
- Leczenie uzależnienia od telefonu.
- Profilaktyka. Wskazówki pozwalające uchronić się przed uzależnieniem od telefonu, jak fajnie spędzać czas poza telefonem?
Infografika do pobrania
Na koniec zachęcam Was do pobrania darmowej grafiki, którą przygotowałam, jako uzupełnienie i podsumowanie tematyki uzależnienia od telefonu. Grafikę można wydrukować, zalaminować i rozdać uczniom na pamiątkę zajęć.
Infografika do pobrania
Źródła:
- Czechowska Z., Marcela M., Jak nie zgubić dziecka w sieci? Rozwój, edukacja i bezpieczeństwo w cyfrowym świecie, Wydawnictwo Muza, Warszawa 2021.
- Kordaras N., Dzieci ekranu. Jak uzależnienie od ekranu przejmuje kontrolę nad naszymi dziećmi – i jak wyrwać je z transu, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2016.
- Majewska M., Dziecko na cyfrowym odwyku. Jak bezpiecznie oderwać dziecko od komputera i smarfona, Wydawnictwo Dragon, Bielsko-Biała 2022.
