Niezbędny dokument dla ucznia objętego kształceniem specjalnym
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- co to jest IPET,
- kto opracowuje IPET,
- na jaki okres jest opracowywany,
- co zawiera IPET,
- jaki jest czas na opracowanie IPET-u.
Ostatni artykuł dotyczący wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia bardzo się Wam spodobał, a co najważniejsze dla wielu osób okazał się przydatny (dziękuję za każde ciepłe słowo 😊), w związku z tym dzisiaj kontynuacja tematu. Skoro mamy omówioną WOPFU, teraz pora na IPET. Mam nadzieję, że poniższe treści pozwolą Wam usystematyzować to, co już wiecie, a jeśli nie mieliście jeszcze okazji spotkać się z IPET-em chcę, aby nowe informacje zostały Wam przekazane w zrozumiały i przystępny sposób. Dajcie znać, czy się udało 😉 Zaczynamy!
Podstawa prawna:
Co to jest IPET?
IPET, czyli indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, który jest opracowywany dla każdego ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, niezależnie od typu i rodzaju szkoły do której uczęszcza. IPET opracowuje się po dokonaniu wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając diagnozę i wnioski sformułowane na jej podstawie oraz zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. W zależności od potrzeb, IPET może być opracowywany we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną.
Kto opracowuje IPET?
Zespół, czyli nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z dzieckiem/uczniem, opracowuje IPET. Pracę zespołu koordynuje wychowawca oddziału lub wychowawca grupy wychowawczej, do której uczęszcza uczeń, lub też nauczyciel albo specjalista prowadzący zajęcia z uczniem wyznaczony przez dyrektora przedszkola, szkoły lub ośrodka.
Spotkania zespołu (tak samo, jak w przypadku WOPFU) odbywają się w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż dwa razy w roku szkolnym. W spotkaniach zespołu mogą także uczestniczyć:
- przedstawiciel poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, asystent lub pomoc nauczyciela – na wniosek dyrektora przedszkola, szkoły lub ośrodka,
- inne osoby, w szczególności lekarz, psycholog, pedagog, logopeda lub inny specjalista – na wniosek lub za zgodą rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia.
Pamiętajmy, że w spotkaniach zespołu może również uczestniczyć rodzic lub pełnoletni uczeń. W tym miejscu nie sposób wspomnieć o niezwykle ważnej roli rodziców w tworzeniu IPET-u. Oprócz uczestnictwa w posiedzeniach zespołu, rodzice mają prawo do opracowywania (wspólnie z zespołem) i modyfikacji programu. Konieczne jest zatem zawiadomienie rodziców o spotkaniu zespołu – zwykle jest to forma pisemna. W przepisach prawa nie znajdziemy informacji o terminie, w jakim rodzice powinni zostać powiadomieni o spotkaniu zespołu, ale warto (z szacunku do ich czasu) zrobić to z odpowiednim wyprzedzeniem, aby mogli wpisać w swój harmonogram nasze spotkanie.
Zespół, co najmniej dwa razy w roku szkolnym dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając ocenę efektywności programu oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu.
Rodzice ucznia albo pełnoletni uczeń otrzymują kopię: wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia oraz indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego.
Na jaki okres opracowuje się IPET?
IPET opracowuje się na okres, na jaki zostało wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, nie dłuższy jednak niż etap edukacyjny. Jeśli zajdzie taka potrzeba, w trakcie roku szkolnego zespół może dokonać modyfikacji programu.
Co zawiera IPET?
METRYCZKA
Początkowa część IPET-u to metryczka, czyli dane dziecka (m.in. imię i nazwisko, klasa, numer orzeczenia, czas objęcia ucznia kształceniem specjalnym, przyczyna objęcia kształceniem specjalnym – rodzaj niepełnosprawności).
CELE
W IPET nie może zabraknąć celów. Zazwyczaj podaje się:
- Cele edukacyjno-terapeutyczne, w tym: cele ogólne oraz cele szczegółowe.
LUB
- Cele edukacyjne (do określenia w przypadku programu autorskiego lub tożsame z celami wybranego programu nauczania) oraz cele terapeutyczne, które i tak dzieli się (w szczególności cele edukacyjne) na ogólne i szczegółowe.
8 OBOWIĄZKOWYCH ELEMENTÓW (zgodnie z obowiązującymi przepisami):
1. ZAKRES I SPOSÓB DOSTOSOWANIA odpowiednio programu wychowania przedszkolnego oraz wymagań edukacyjnych, do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, w szczególności przez zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z uczniem.
Komentarz: W tym miejscu istotne jest wskazanie sposobów dostosowania wymagań, ale także metod i form pracy z uczniem.
2. ZINTEGROWANE DZIAŁANIA NAUCZYCIELI I SPECJALISTÓW prowadzących zajęcia z uczniem, a w przypadku ośrodków, także wychowawców grup wychowawczych prowadzących zajęcia z wychowankiem w tym ośrodku, ukierunkowane na poprawę funkcjonowania ucznia, w tym, w zależności od potrzeb, na komunikowanie się ucznia z otoczeniem z użyciem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC), oraz wzmacnianie jego uczestnictwa w życiu przedszkolnym lub szkolnym, w tym w przypadku:
- ucznia niepełnosprawnego – działania o charakterze rewalidacyjnym,
- ucznia niedostosowanego społecznie – działania o charakterze resocjalizacyjnym,
- ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym – działania o charakterze socjoterapeutycznym.
3. FORMY I OKRES udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane.
Komentarz: Należy określić rodzaje zajęć w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, ich wymiar godzinowy oraz kto (jaki specjalista) prowadzi dane zajęcia. Dla przypomnienia, pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole, przedszkolu i placówce jest udzielana:
- w trakcie bieżącej pracy z uczniem
- poprzez zintegrowane działania nauczycieli
- w formie różnych zajęć
Formy udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole:
- zajęcia rozwijające uzdolnienia;
- zajęcia rozwijające umiejętności uczenia się;
- zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze;
- zajęcia specjalistyczne: korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne, rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne oraz inne zajęcia o charakterze terapeutycznym;
- zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu –w przypadku uczniów szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych;
- zindywidualizowana ścieżka kształcenia;
- porady i konsultacje.
4. DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE RODZICÓW ucznia oraz, w zależności od potrzeb, zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi, innymi instytucjami oraz podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży, a w przypadku przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół, również ze specjalnymi ośrodkami szkolno-wychowawczymi, młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi i młodzieżowymi ośrodkami socjoterapii.
Komentarz: W tym miejscu należy wskazać, jak rodzice będą przez nas wspierani. Przykładami działań wspierających rodziców mogą być:
- zapoznanie rodziców z realizowanym programem i z jego celami,
- konsultacje i porady dla rodzica (w miarę potrzeb), rozmowy indywidualne, spotkania z psychologiem, pedagogiem szkolnym,
- aktywizowanie do udziału w imprezach okolicznościowych w klasie i szkole,
- udzielanie rodzicom instruktażu, pokaz ćwiczeń dla rodzica (które powinien powtarzać z dzieckiem w domu),
- zajęcia otwarte z udziałem rodziców,
- monitorowanie frekwencji i informowanie rodziców w razie nieobecności ucznia na zajęciach,
- szkolenia i warsztaty dla rodziców, informowanie o spotkaniach grupy wsparcia dla rodziców.
5. ZAJĘCIA REWALIDACYJNE, RESOCJALIZACYJNE I SOCJOTERAPEUTYCZNE oraz inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia, a także:
- w przypadku ucznia klasy VII i VIII szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego i technikum – zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego,
- zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Komentarz: W tym miejscu należy wskazać zajęcia rewalidacyjne, wymiar godzin oraz osobę prowadzącą. Może być to przedstawione tabelarycznie.
6. ZAKRES WSPÓŁPRACY NAUCZYCIELI I SPECJALISTÓW, a w przypadku ośrodków – także wychowawców grup wychowawczych, Z RODZICAMI UCZNIA w realizacji przez przedszkole, oddział przedszkolny w szkole podstawowej, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub ośrodek zadań:
- realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;
- zapewnieniu warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów;
- zajęć specjalistycznych i innych zajęć odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęć rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych;
- integracji uczniów ze środowiskiem rówieśniczym, w tym z uczniami pełnosprawnymi;
- przygotowanie uczniów do samodzielności w życiu dorosłym.
Komentarz: Tutaj chodzi przede wszystkim o współpracę z rodzicami w zakresie realizacji zaleceń i przygotowania uczniów do samodzielności. Przykładami tego typu działań mogą być:
- organizowanie superwizji prowadzonych przez pracowników, np. poradni,
- szkolenia/ warsztaty, porady i konsultacje dla nauczycieli i specjalistów pracujących z dzieckiem,
- grupy wsparcia dla nauczycieli lub rodziców prowadzone z udziałem pracownika innej instytucji,
- indywidualne porady dla ucznia i rodziców oraz dla nauczycieli,
- organizowanie zajęć otwartych,
- pomoc w zrozumieniu i interpretacji orzeczenia,
- pomoc w opracowywaniu indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego,
- terapia dziecka i rodziny prowadzona przez osobę spoza szkoły,
- specjalistyczna diagnoza na terenie poradni,
- organizacja zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu.
7. DOSTOSOWANIE WARUNKÓW ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA – w przypadku uczniów niepełnosprawnych, w zależności od potrzeb, rodzaj i sposób dostosowania warunków organizacji kształcenia do rodzaju niepełnosprawności ucznia, w tym w zakresie wykorzystywania technologii wspomagających to kształcenie.
Komentarz: Tutaj wskazujemy, jak dostosowujemy warunki nauki (miejsce pracy dziecka, stosowane środki dydaktyczne, komputery).
8. WYBRANE ZAJĘCIA EDUKACYJNE – w zależności od indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia wskazanych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego lub wynikających z wielospecjalistycznych ocen, wybrane zajęcia wychowania przedszkolnego lub zajęcia edukacyjne, które są realizowane indywidualnie z uczniem lub w grupie liczącej do 5 uczniów.
Komentarz: W zależności od potrzeb zapisujemy, jakie wybrane zajęcia edukacyjne dziecko realizuje indywidualnie.
Jeśli chodzi o wzór IPET-u to nie ma jednego, uniwersalnego dokumentu, który byłby obligatoryjny. Każda szkoła/przedszkole sama opracowuje swój wzór, najbardziej adekwatny do własnych potrzeb.
Jaki jest czas na opracowanie IPET-u?
Program opracowuje się w terminie:
- do dnia 30 września roku szkolnego, w którym uczeń rozpoczyna od początku roku szkolnego realizowanie wychowania przedszkolnego albo kształcenie odpowiednio w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub ośrodku,
- 30 dni od dnia złożenia w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub ośrodku.
Jeśli dotrwaliście do końca, jestem pewna, że IPET nie ma już przed Wami tajemnic 🙂
Bardzo przydatny wpis!
Dziękuję bardzo 🙂
Pięknie dziękuję. Bardzo przydatny materiał.
Bardzo się cieszę. Pozdrawiam serdecznie 🙂
Fantastyczna pomoc! Uprzejmie dziękuję za rzetelne opracowanie z komentarzem.
Pozdrawiam serdecznie 🙂
Dzięki szczegółowemu wpisowi wiem, że będę mógła stworzyć indywidualny plan pracy
Dziękuję
Nie ma za co 🙂 Dodam tylko, że nie jest to indywidualny plan pracy, ale Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET) – zwracam na to uwagę, ponieważ nazewnictwo tutaj jest ważne. Pozdrawiam